Austin Wright - Tony i Susan

 Gdy sięgam po książkę, której okładka krzyczy do mnie frazesem na kształt: „zapomniane arcydzieło amerykańskiej literatury” z reguły jestem nieufna. Tym razem jednak było zupełnie inaczej. Coś było w opisie tej pozycji czy też okładce [która notabene wcale mi nie odpowiada – ale o tym później], co skłoniło mnie do bezwarunkowego i całkowitego zaufania autorowi.

Austin Wright, to powieściopisarz nowojorski, przez wiele lat działający jako profesor literatury angielskiej na uniwersytecie w Cincinnati.

Zaskakujące wydawać się może, że twórca arcydzieła, jest postacią prawie nikomu nieznaną.

Bo – zdradzę Wam już teraz – z opinią, że jest to wybitna książka, całkowicie się zgadzam.

Jeśli czytam książkę przez wiele dni, świadczy to o jednej z dwu rzeczy: albo jest to banalna powiastka, przez którą nawet nie mam ochoty przebrnąć, albo historia, z którą chciałabym się nigdy nie rozstawać. Już dawno nie miałam przyjemności powiedzieć, że to drugi z powodów kazał mi się nad jakąś pozycją zatrzymać. Dzięki Writhowi uległo to zmianie.

Opowieść, którą snuje Wright jest wielowymiarowa. Cała akcja skupia się wokół Susan, która przed piętnastoma laty rozeszła się z mężem. Jej życie zdaje się szczęśliwe, a sama bohaterka spełniona. Pewnego dnia jednak, ponownie wkracza w nie były małżonek, po to, by jako jedynej zaufanej osobie podsunąć jej do przeczytania swoją debiutancką powieść. Sytuacja paradoksalna tym bardziej, że Susan zawsze była największym krytykiem quasi-talentu Edwarda.

Mimo ambiwalentnych uczuć, rozpoczyna ona lekturę. Lekturę, która stanie się zadrą w życiu bohaterki, lekturę, od której nie będzie mogła się oderwać, a która stanie się przyczyną wielu refleksji, na które w innym wypadku, by się nie zdobyła. Wright proponuje czytelnikowi coś na kształt powieści szkatułkowej, w której zdarzyć się może niemalże wszystko.

Historia Tony’ego Hastingsa – matematyka, który w sposób brutalny został pozbawiony rodziny – całkowicie pochłania zarówno samą Susan, jak i nas – czytelników. Autor poprowadził fabułę w sposób tak rewelacyjny, że podczas całej lektury mamy wrażenie, że znajdujemy się w samym centrum wydarzeń. Thriller napisany przez Edwarda nosi znaczący tytuł Nocne zwierzęta. Nazwa dookreśla całą historię, która stanowi opowieść o zemście i zwierzęcemu podążaniu za instynktami. Epicentrum powieści stanowi morderstwo, które powoduje narodziny mściciela. Tony wraz z policjantem prowadzącym śledztwo w sprawie zabójstwa jego żony, zaczyna wymierzać sprawiedliwość na własną rękę, łamiąc wszelkie obowiązujące zasady. Częściowo jednak dzieje się to poza nim samym. Tony nie jest zdolny do podejmowania samodzielnych decyzji, całkowicie podporządkowuje się on prowadzącemu dochodzenie. Jest postacią niezdolną do działania, wewnętrznie rozbitą i słabą.

Tekst, podsunięty Susan przez byłego męża nie jest przypadkowy – powoduje on, że bohaterka musi zmierzyć się z własną przeszłością, stawić czoło podjętym niegdyś decyzjom. Co gorsza, Tony niepokojąco przypomina jej Edwarda i … ją samą.

Jej życie zostaje całkowicie zaburzone. Kobieta traci spokój i pozorne uporządkowanie. Gubi się we własnym życiu, a jedyną pociechę odnajduje w książce, która nieubłaganie zmierza ku końcowi. Okazuje się, że powieść dostarczona przez Edwarda jest zemstą. Zemstą za lata cierpienia i wszelkie doznane zranienia. Jednocześnie ma ona funkcję katartyczną: prowadzi do całkowitego oczyszczenia.

Co czeka bohaterkę po przewróceniu ostatniej stronicy? Jaką recenzję wystawi przeczytanemu utworowi?

Zdradzę Wam, że zakończenie jest fenomenalne. To właśnie ono, według mnie, stanowi o doskonałości tego dzieła [tak, tak – nie bójmy się użyć tego słowa]. Do powieści tej należy wracać, by do woli analizować wszelkie jej konteksty.

Nie wydaje mi się, by była opowieść, która posiada jedno przesłanie – dlatego tak trudno o nim w ogóle mówić. Zdecydowanie jest powieść z tak uwielbianą przez wielu kompozycją otwartą.

Polecam! Rewelacja.

Jeśli zaś idzie o okładkę - spójrzcie tylko na zagraniczne! Są o wiele lepiej dopasowane i o wiele bardziej klimatyczne i adekwatne.

5+, literatura powszechna, thriller, Wydawnictwo MUZA