Drugi oddech – Philippe Pozzo di Borgo

Tytuł: Drugi oddech
Wydawnictwo: W.A.B.
Autor: Philippe Pozzo di Borgo
Rok wydania: 2012
Tytuł oryginału: Le second souffle suivi du Diable gardien
Gatunek: powieść biograficzna
Liczba stron: 256
ISBN: 978-83-7747-748-9

Historię Philippe Pozzo di Borgo poznał cały świat. Za sprawą filmu Nietykalni, który powstał na kanwie książki Drugi oddech,  niemalże każdy miłośnik kina miał okazję obserwować narodziny przyjaźni Abdela i Philippe – ludzi pochodzących z dwu zupełnie różnych światów, których łączyło jedno – nietykalność, a właściwie niedotykalność, wyprowadzana od słowa intouchabless, stanowiącego anglojęzyczny tytuł filmu opiewającego życie tego fascynującego tetraplegika.

Jednak także na tym polu zauważalne są różnice – Abdel był niedotykalny ze względu na swoje pochodzenie, stanowił niejako element środowiska pariasów; z kolei Philippe cierpiał na chorobę, przy której prawie każdy dotyk sprawiał mu ogromny ból, a która  jednocześnie powodowała, że gros ludzi starało się go unikać, stanowił on dla nich specyficzne tabu.

Scenariusz Nietykalnych inspirowany jest przede wszystkim dopiskiem do pierwszego wydania książki Drugi oddech, jakim był Diabeł stróż. Określeniem tym mienił Philippe Abdela. Na potrzeby filmu wiele wątków zostało zmienionych, przeobrażonych, pominiętych lub dopisanych, lecz ogólny zarys historii  przyjaźni człowieka wywodzącego się z arystokratycznej rodziny francuskiej i czarnoskórego rzezimieszka pozostał niezmienny.

Philippe po wypadku na paralotni w wieku 42 lat, w konsekwencji którego stał się on paralitykiem, osobą, nad którą trzeba było trzymać 24 godzinną pieczę oraz po śmierci chorej na raka szpiku kostnego żony, całkowicie utracił radość i sens życia. Od tego momentu wymagał opieki specjalnie zatrudnionej do tego osoby, a jego wybór padł właśnie na Abdela, mężczyznę, który szanował tylko tych, którzy szanowali jego, rozwiązującego wszelkie problemy prawem pięści, dumnego i niezdolnego by przyznać się do popełnionych błędów. Między dwójką tak skrajnych charakterów wytworzyła się więź silniejsza niż ktokolwiek mógłby przypuszczać. Philippe lubił otaczać się pięknem, był miłośnikiem muzyki klasycznej, wyznawał bezwzględny szacunek w stosunku do kobiet, dbał o staranne wychowanie dzieci.  Swoje wartości starał się przekazać także nieco nieokrzesanemu Abdelowi. Świadectwo tego zostało zapisane w tej książce.

Nie jest to jednak zwykła summa przyjaźni dwójki osób. Jest to przede wszystkim historia życia Philippe – znajdziemy w tej książce opis jego dzieciństwa oraz wydarzeń sprzed wypadku, utkanych w retrospekcje zgrabnie wplecione w narrację dotyczącą teraźniejszości; znajdziemy także opis samego wypadku oraz tego jak wiele zmienił on w postrzeganiu życia przez głównego bohatera, a jednocześnie autora tych wspomnień. Jak pisze sam di Borgo – nie chciał tworzyć książki mającej stanowić jedynie rozrywkę dla czytającego, nie chciał także popaść w skrajność drugiego typu, będącą konsekwencją opisu swojej choroby – pobłażliwości.[1] Postanowił on jedynie podzielić się swoim doświadczeniem życia, uwrażliwić na piękno, na właściwe przeżywanie choroby i cierpienia, podzielić się obecnością wspaniałych osób w swoim ziemskim przebywaniu oraz przekazać jak niewiele czasami zależy od nas samych, pragnął przestrzec przed tchórzostwem i zachęcić do odwagi. Ta historia to opowieść o dorastaniu Philippe, o historii jego arystokratycznej rodziny, opis prawdziwego uczucia, wreszcie opowieść o bólu codzienności.

To niezwykłe świadectwo życia, bez przesady, udziwnień czy pompatyczności. To zapis wspomnień osoby cierpiącej, a jednak potrafiącej żyć i starającej się nie stać się zgnuśniałym człowiekiem wyżywającym się na innych. Philippe zachował swoją pogodę ducha, mimo kalectwa wciąż czerpie z życia pełnymi garściami.

Ta książka wzrusza swoją szczerością, a tym samym uwrażliwia czytelnika, uczy czerpania radości z tego co mamy, bez względu na to w jakim stanie i okresie życia się znajdujemy. To nie historia choroby, lecz historia życia, wypełniona spostrzeżeniami, które z powodzeniem mogłyby stanowić wartościowe sentencje.

Polecam tę publikację wszystkim, i osobom znającym film, i tym, którzy z historią di Borgo zetknęli się właśnie po raz pierwszy – zarówno dla jednych jak i dla drugich, będzie to lektura odkrywcza i pouczająca. Doskonała w chwilach zwątpienia w celowość własnego istnienia, wyśmienita w czasie radości. Dobra na każdą okazję!
Gorąco polecam!

---

[1] Philippe Pozzo di Borgo, Drugi oddech, W.A.B., Warszawa 2012, s.10.

4+, choroba, literatura powszechna, miłość, przyjaźń, Wydawnictwo WAB